Van florerend kloosterleven naar herbestemde kloosters.

Sinds de eeuwwisseling worden veel kloostergemeenschappen in NL gesloten. Na een periode van vergrijzing en dalende animo is het instandhouden ervan niet meer reëel.

Ooit floreerde het Nederlandse kloosterleven het hoogste aantal kloosterlingen ooit rond 1960. Nederland heeft dan wereldwijd – in absolute getallen – het hoogste aantal missionarissen, bijna 50.000 Nederlanders behoren dan tot een kloostergemeenschap.

Fotograaf: Wiel van der Randen
In 2012 zijn dat er nog 6000, in 150 kloosters. VolZin voorspelt dat er tot 2022 nog ongeveer 1200 kerken zullen sluiten (Over de herbestemming van kerkenschreven wij al eerder) en dat er van de ca 150 kloosters in 2017 – 2022 nog slechts tien tot vijftien door religieuzen bewoonde kloosters overblijven, zoals in Egmond, Zundert, Tilburg, Arnhem en Doetinchem.

Over BOEi
Om het verval onder kerken en kloosters tegen te gaan was 2008 ‘Jaar van het Religieus Erfgoed’. Samen met de Stichting Behoud en Herbestemming Religieus Erfgoed (BHRE) is BOEi in 2008 begonnen met het restaureren en herbestemmen van religieuze monumenten. BOEi is een ondernemende organisatie zonder winstoogmerk en heeft de ambitie een oplossing te vinden voor het maatschappelijke vraagstuk van het leegkomende erfgoed.  BOEi richt zich op industrieel, agrarisch en dus religieus erfgoed. De eerste resultaten zijn inmiddels opgeleverd en bieden zicht op eenmooie toekomst voor het kerkelijk erfgoed van Nederland.

Klooster Elsendael Boxmeer
Als het gaat over de herbestemming van religieus erfgoed zijn er talloze interessante mogelijkheden. Er zijn natuurlijk mensen die ervan dromen om te wonen in een kerk, maar ook een klooster dat dienst doet als kantoorruimte komt regelmatig voor. De mogelijkheden zijn in principe eindeloos, waarbij er altijd op een respectvolle wijze wordt omgegaan met  het verleden van een monument en de band met de omgeving. (Bron: BOEi.nl)

Aan de slag met Landgoed Monnikenberg: De Stad Gods 
Landgoed Monnikenberg is hier een voorbeeld van. Dit landgoed is een klooster in Hilversum, in eigendom van BOEi. In het Masterplan Monnikenberg staat beschreven hoe zorgpark, wonen, landgoed en natuur worden ontwikkeld. In de directe omgeving wordt een bovenregionaal innovatief zorgpark ontwikkeld. Onder andere ziekenhuis Tergooi wordt vernieuwd. Aan de oostkant van Landgoed Monnikenberg, omringt door de natuur in bezit van Het Goois Natuur Reservaat, ligt het klooster de Stad Gods. Het klooster werd gebruikt door de zusters

Bron: BOEi
Augustinessen, inmiddels woont een deel van de zusters in de naastgelegen verbouwde boerderij. Als BOEi brengen we de verschillende exploitatiemogelijkheden in kaart, variërend van particuliere bewoning, kantoor tot zorginstelling. Een nieuwe bestemming voor het klooster moet – vanzelfsprekend –  in harmonie zijn met het omliggende natuurgebied.

Trots ben ik dat ik vanaf 1 april 2016 opdrachten voor BOEi mag doen en mee mag bouwen aan het herontwikkelen van erfgoed, waaronder Landgoed Monnikenberg.